De jaarwisseling is voor veel mensen een feestelijk moment, maar voor honden kan het een van de meest stressvolle periodes van het jaar zijn. Vuurwerk, met zijn harde knallen, felle flitsen en onvoorspelbaarheid, roept bij veel honden intense angstreacties op. Maar waarom is vuurwerk zo beangstigend voor honden, en wat kun je doen om hen te helpen?
Angst speelt een cruciale rol in de overlevingsmechanismen van dieren. Bij honden wordt angst geactiveerd om hen te beschermen tegen potentiƫle gevaren. Dit verklaart waarom vuurwerk, met zijn plotselinge en luidruchtige karakter, een directe bedreiging lijkt te vormen. Maar waarom is de reactie bij sommige honden zo heftig?
Gevoelige zintuigen, honden horen veel beter dan mensen. Wat voor ons een vervelende knal is, is voor een hond een oorverdovende explosie. Bovendien begrijpen honden niet wat de oorzaak van het lawaai is of waarom het gebeurt. Het onvoorspelbare karakter van vuurwerk maakt het nog enger; harde knallen, gevolgd door een stilte, en dan plotseling weer geluid.
Onvoorspelbaarheid en herhaling van vuurwerk is niet alleen luid, maar ook chaotisch. Het ontbreken van een herkenbaar patroon versterkt de angst. Hierdoor raken sommige honden in paniek, wat zich uit in gedrag zoals trillen, hijgen, verstoppen of zelfs proberen te vluchten.
Sommige honden ontwikkelen door vuurwerkangst een bredere angst. Dit heet generalisatie. Een hond die bang is voor vuurwerk, kan later ook schrikken van onweer, jachtgeweren, of zelfs het geluid van een knallende uitlaat. Deze vorm van angst kan het dagelijkse leven van een hond sterk beĆÆnvloeden.
Signalen van Angst
Honden tonen angst op verschillende manieren. Enkele veelvoorkomende gedragsmatige, fysiologische en emotionele symptomen zijn:
Gedrag: Wegkruipen, trillen, hijgen, janken, blaffen, of vluchten. Sommige honden zoeken steun bij hun baasje, terwijl anderen zich juist willen afzonderen.
Fysiologisch: Een verhoogde hartslag, snelle ademhaling en grote pupillen door stresshormonen zoals cortisol, adrenaline en noradrenaline. Soms plassen of poepen honden door angst.
Emotioneel: Angst bij honden is een erkende basisemotie, die in intensiteit kan variƫren van mild tot extreem. Vaak angstig zijn kan invloed hebben op het welzijn van de hond.
Wat te doen?
Het is belangrijk om honden op de juiste manier te ondersteunen tijdens deze stressvolle periode. Hier zijn een aantal doās en donāts:
Niet doen:
Angst is een instinctieve reactie. Straffen versterkt alleen het gevoel van onveiligheid.
Overmatig troosten, hoewel je je hond gerust mag stellen, kun je door overmatig troosten onbedoeld de angst bevestigen.
Blootstellen aan vuurwerk: Probeer niet om je hond āte lerenā dat vuurwerk onschuldig is door hem mee naar buiten te nemen tijdens de knallen.
Wel doen:
Laat je hond zich terugtrekken op een plek waar hij zich veilig voelt. Dit kan een bench zijn (deurtje open), een rustige kamer, of zelfs onder het bed.
Geluiden maskeren: Zet de televisie of radio wat harder aan. Muziek zoals "Through a Dogās Ear" kan een kalmerend effect hebben.
Routines handhaven: Probeer zo veel mogelijk normale activiteiten te blijven doen. Dit geeft je hond een gevoel van stabiliteit.
Hulpmiddelen inzetten: Denk aan hulpmiddelen zoals Mutt Muffs (gehoorbeschermers) of een Quiet Kennel (geluidsdempende kennel).
Herconditioneren
Voor honden met extreme angst kan herconditionering een oplossing bieden. Deze techniek, ook wel desensitisatie genoemd, helpt om de associatie met vuurwerk om te buigen naar iets positiefs. Dit proces kost tijd en vereist geduld en een goede herkenning van de spanningssignalen van jouw hond. Het is aan te raden om te starten met een kynologisch instructeur of gedragstherapeute.
https://soundcloud.com/dogstrust is een handige website met 4 tracks van ongeveer 15 minuten.
Track 1 begint rustig, wel met vuurwerk en dan heb je bij track 3 een volledige jaarwisseling in 15 minuten. Track 4 is wel interessant want daarbij word individueel vuurwerk afgespeeld en dat is vaak waar honden van schrikken en op reageren.
Het belangrijkste bij desensitiseren, en daar waar het bij de meeste direct misgaat; is de bepaling van het beginpunt. Bepaling van het beginpunt, dat staat gelijk aan de intensiteit van de directe prikkel. Je moet het beginpunt bepalen om onderdrempelig te kunnen trainen. Je wilt dus voorkomen dat je hond spanning of angst vertoont tijdens het trainen.
Stappenplan
Stap 1; Beginpunt bepalen, bepaal volume waarbij de hond geen angst toont
Stap 2; Volume langzaam opvoeren, eten geven of samen spelen
Stap 3; Volume iets zachter, huis verdonkeren en dan weer verder uitbouwen
Stap 4; Volume iets zachter, huis verdonkeren, lichtflitsen toevoegen, kruitdampen (sterretjes) toevoegen en verder uitbouwen
Stap 5; stap 4 blijven herhalen (ook na oplossing probleem)
Stap 6; speaker naar buiten en stap 1 t/m 4 buiten opbouwen
Houd er rekening mee dat deze aanpak maanden kan duren en dat professionele begeleiding nuttig kan zijn.
Medicatie en Supplementen
In sommige gevallen kan medicatie nodig zijn, vooral bij honden met extreme angst. Bespreek dit goed met jouw dierenarts. Enkele opties zijn:
Korte termijn: medicijnen zoals Sileo of Pexion werken goed voor acute situaties.
Lange termijn: clomicalm is een medicijn dat helpt om het algemene angstniveau te verlagen.
Comments